1. Anasayfa
  2. Ansiklopedi

Ağalık nedir? Ağalık sistemi

Ağalık nedir? Ağalık sistemi
0

AĞA – AĞALIK, Türkçe san Osmanlılarda saray, ordu ve yönetim örgütlerinde bazı görevlerin başında bulunanlara (Kızlar ağası, Kolağası, İhtisap ağası vb.), öteki uşaklara göre saygın durumda olan uşaklara (Akağa); rütbesiz erlere; kırsal kesimde büyük toprakları olan, varlıklı güçlü, sözü geçen kimselere, okuma yazması olmayan yaşlıca ve saygın kişilere verilir. Kökeni derebeylik düzeninde olan ağa sistemi, Batı feodalitesinden ayrı, Osmanlı derebeyliğine yakın ve bu anlamda bir büyük toprak mülkiyeti düzenidir.

Günümüzde Ağalık

Doğu ülkelerine özgüdür. Bu ülkelerde kapitalizmin gelişmesinin Batıdaki gibi bir yol izleyememesi, sağlıksız gelişmesi sonucunda, ağalık (toprak ağalığı), kapitalizmin içinde, onunla bütünleşerek varlığını sürdürür. Tarımda kapitalizmin gelişmesini engellediğini söyleyenler vardır. Günümüzde özellikle Doğu ve Güney Doğu Anadolu’da çok sayıda köyün sahibi olan ağalar vardır.

Osmanlı Ordusunda rütbesiz er için ağa sanı kullanılırken mümazımıevvelden binbaşıya kadar olanlar için “efendi”, binbaşıdan miralay rütbesine kadar olanlar için “bey”, miralaydan sonra gelenler için “paşa” sanları kullanılırdı. Cumhuriyet döneminde, ağa, bey gibi sanların kullanılması 1926’da bir yasayla yasaklandı.

Akis Dergisi

Pike Nedir?

Günümüzde halk arasında “ağa” sanı, daha çok rütbesiz erler (asker ağa), ustalık gerektirmeyen bazı işlerde çalışanlar; okuma yazması olmayan yaşlıca kişiler; kırsal kesimdeki varlıklı kişiler ve bu anlamdaki ağalık kurumunun içerdiği sömürüden dolayı benzetmeli olarak Sendika Ağası, Hal Ağası biçiminde kullanılmaktadır. Bazı bölgelerde de büyük kardeş, ağabey yerine ağa ya da aga denir.

Ağa Vergisi

AĞALIK VERGİSİ, Osmanlılar döneminde vergi. Has, tımar, zeamet sahiplerince “miri arazi”nin ihale yoluyla birine verilmesi durumunda, bir kez alınırdı.

Bu Yazıya Tepkiniz Ne Oldu?
  • 0
    be_endim
    Beğendim
  • 0
    alk_l_yorum
    Alkışlıyorum
  • 0
    e_lendim
    Eğlendim
  • 0
    d_nceliyim
    Düşünceliyim
  • 0
    _rendim
    İğrendim
  • 0
    _z_ld_m
    Üzüldüm
  • 0
    _ok_k_zd_m
    Çok Kızdım
İlginizi Çekebilir
Akis Dergisi

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir