Discus Balıklarının doğal olarak sahip oldukları dokuz siyah vertikal bant (Bazı varyetelerde her zaman çok belirgindir.) bulunur. Bunlar stres bantları olarak ta isimlendirilirler. Bu bantlar normal zamanda çok belirgin almayan türlerde birçok sebepten dolayı belirginleşebilir.
En önemli stres stres etkenleri stok yoğunluğunun fazla olmasından kaynaklanır. Ayrıca su kalitesi ve parametrelerden en önemlileri sıcaklık pH, Oksijen Konsantrasyonu, Karbondioksit Konsantrasyonu, amonyak, Nitrit ve Nitrat’tır.
Su Yüzeyinde Zıplama ve Cama Çarpma
Balıklarda su yüzeyinde bir zıplama görüldüğünde suda etkili bir toksinin varlığı gözlemlenir. Bu durumda balıkları ortamdan uzaklaştırmak gerekir. Eğer bu yapılmazsa balıkların ölüm olasılığı oldukça yüksektir. Ani hareket edip cama çarptıkları durumlar çeşitli sebeplerden dolayı görülebilir. Bunlar genellikle su derinliğinin az olması, akvaryumun yere yakın olması, balıkların kendilerini güvenlikte hissedebilecekleri bir grubun olmaması ve su parametrelerindeki değişikliklerdir .
Başlarını Kuma Yaslayıp Dip Kısmında Durma
Balıklar eğer başlarını kuma dokundurarak yüzüyorlarsa bu hemen her zaman hava kesesi probleminden kaynaklanır. Bazen bu olay düzenli su değişiminden sonra kısa zaman içinde düzeltilebilir. Su sıcaklığında 32 C’ye çıkarılması iyileşmeye yardımcıdır.
Bu durum aynı zamanda yüzme kesesi üzerindeki herhangi bir baskıdan oluşabilir. Bu baskı genellikle kötü beslenmeden dolayı olan kabız1ıktan kaynaklanır.
Renk Kaybı
Renk kaybı veya balığın renginin siyaha dönmesi genellikle su parametrelerinden kaynaklanır. Örneğin Nitrit değerlerindeki yükselme buna bir örnektir. Bundan dolayı önce su parametreleri kontrol edilmelidir. Başka bir sebebi ise iç veya dış parazit1erden kaynaklanan hastalıklardır. Bu durumda diğer belirtiler göz önüne alınmalıdır. Bu belirtilerin başlıcaları; akvaryumdaki nesnelere sürtünme (dış parazitler).Dışkının normal rengi kahverengi siyahtan, beyaza dönmesi (iç parazitler) gibidir.
Beyaz Dışkılıma
Bu durum genellikle bağırsak ve diğer iç organlarda görülen hastalıklardan kaynaklanır. Ayrıca ani su kalitesi bozuklukları ve parametrelerdeki ani oynamalar bu belirtiye sebep olabilir. Bu durumda tedaviye başlamadan önce bu olaya yol açan parazitin doğru tanımlanması tedavide en iyi sonucu sağlar.
Yüzgeç Uçlarında Beyazlama
Bu problem genellikle bakteri yeldir ve eğer tedavi edilmezse yüzgeç mantarına dönüşür. Yüzgeçleri tümüyle hasara uğratır.
Pektoral Yüzgeçlerde Kısıklık
Pektoral Yüzgeçlerde hareketsizlik durumları genellikle dış parazitleri varlığını gösterir. Tedaviye başlamadan önce Diğer belirtilerde göz önüne alınmalıdır.
Yüzgeçlerini Kısık Tutma Hali
Bu durum sudaki parametre değişiminden meydana gelir. Genellikle su değişimlerinden sonra kaynaklanabilir. Ayrıca da parazitler de aynı belirtilere yol açar.
Bulanık Göz
Bu durum su değişikliklerinden sonra zehir suyunda bulunan klor ve kloraminlerden kaynaklanır. Balıkların gözlerini kaybetmesine dahi yol açabilir. Su değişikliklerinden önce kullanılacak suyun dinlendirilmesiyle bu durum giderilebilir. Bu olaya yol açan başka bir sebep ise gözün kornea tabakasına yerleşen bakterilerdir. Tedaviye çok çabuk geçilmelidir. Tedavide geniş spektrumlu bakterisitler kullanılır.
Hızlı Soluk Alma
Bu durumda birçok sebepten dolayı olabilir. Bu durumda kaç balığın bu belirtiyi gösterdiği önemlidir. Tüm balıklarda bu belirtiler görülüyorsa su sıcaklığından dolayı sudaki oksijenin azaldığı ve olayın bundan kaynaklandığı görülür. Bu durumda havalandırma arttırılmalıdır.
Ayrıca kötü kalitedeki sudan ve çeşitli solungaç parazitlerinden,solungaç flamentlerinin hasar görmesinden kaynaklanır.
Kafadaki Delikler
Etioloji ve Diagnoz Hexamita (syn Octomitus) adında bir flagellatın oluşturduğu bir hastalıktır. Boyu 7-13 mikron arasındadır. Hareketlerini 6 anteriör ve 2 posteriör flagella ile sağlar. Hastalık genellikle safra kesesi ve bağırsakları etkiler. Başlıca belirtisi baş üzerinde ve çevresinde geniş yaralardır. Bu yaralar bazen yan çizgi üzerinde de görülebilir. Bu belirtilerden başka iştahsız1ık,dışkının açık renk beyaz olması gibi belirtilerde görülür. Tedavide Metronidazole etkili bir ilaç olarak kullanılır.500 mg’ lık ilaç 10 lt. suda çözülür. Enjektör ile 2 lt ‘si 5 gün süreyle ağızdan verilir. Ayrıca su sıcaklığı 36 C.’ ye 2 gün süreyle çıkartılır. Tedavinin başka bir şeklide sıcaklık 35 C.’ ye çıkartılır.50 lt’ ye 300 mg. Metronidazole 5 gün süreyle kullanılır.5.gün suyun 13’ü değiştirilir ve doz tekrarlanır. Bundan sonra suyun %50’si değiştirilir.
Çılgın Discus Hastalığı
Bu hastalık Salmonid balıklarda Dönme Hastalığı’nın (Etkeni Myxobolus Cerebralis) belirtilerine benzese de etkeni aynı parazit değildir. Hastalığın etkeninin viral bir enfeksiyon veya protozoan olduğu tahmin edilmektedir.
Hastalığın belirtileri genellikle birkaç aylık balıklarda ortaya çıkar. Enfekte balık ilerleyen günlerde düzenli olarak artan ani hareketler yapar. Bazen de dönme hastalığındaki gibi kendi etrafında döner. Hastalık genellikle beyni ve sinir sistemini istila eder. Bulaşıcı bir hastalık değildir. Su sıcaklığının 35 C.’ ye çıkarılması ve su kalitesinin düzeltilmesi bazı vakalarda iyi sonuç vermiştir.
Discus Balık Problemi
Hastalığı oluşturan patojen kesin olarak tanımlanamamıştır. .Hastalık Discus Akvaryumlarında önemli kayıplara sebep olur.Enfekte olan balığın rengi oldukça koyulaşır,bazen kararır. Vücut yüzeyini kaplayan mukus tabakasını kaybeder. Mukus bazen örümcek ağını oluşturan ipler gibi vücut yüzeyinden ve yüzgeçlerden savrulur. Balık sürekli saklanır. Bazen akvaryumun kenarında üst üste dizilirler.
Düzensiz olarak yem alırlar. Tedavi olarak Metronidazol ve güçlü bir antibiyotik olan Chloramphenicol kullanılmıştır. Bu tedavilerin sonuç vermemesi hastalığın parazitik veya bakteriyel olmadığı sonucunu doğurmuş, hastalığın etkeninin büyük olasılıkla bir virüs olduğu anlaşılmıştır.
Tedavide ışığın engellenmesiyle ve günlük su değişimleriyle iyi sonuç alınmıştır. Ayrıca mukozasını kaybeden balıkların ikincil etken olan bakterilerden korunması için bakterisit ilaçlar kullanılmalıdır.
Discuslarda Parazitler
Endo Parazitler
Nematodlar (halkalı kurtlar) , özellikle Kapilarya discuslar da çok sık rastlanan bir problemdir. Eğer balıklar sümüksü dışkı yapıyorlarsa ve kilo kaybı varsa şüphelenilmelidir. Teşhis dışkıdaki yumurtaların mikroskop yardımı ile görülmesiyle mümkündür. Diğer nematodlara da rastlanılabilir, bu tarz endo parazitlere karşı levamisole kullanılmalıdır.
Cestodeler (şerit kurtlar) ise muhtemelen bir akvaryum hastalığı değildir. Doğadan yakalanmış discuslar bu parazitlerin yetişkin safhalarını bağırsaklarında , larval safhalarını ise kaslarında veya vücut boşluğunda taşırlar. Tedavi metodu olarak kullanılmalıdır. Ancak bu parazitler discuslarda salgın şeklinde praxıquantel gözükmez.
Cichlidae familyasına ait türlerde oldukça sık rastlanan delik kafa (HOLE-IN- THEHEAD) hastalığın etkeni aslen bir protozoa olan Hexmita (Octomitus) normalde bir barsak parazitidir Bu canlı diğer dokularda da yetişebildiği gibi özellikle discuslarda ciğer, safra kesesi, kalbi ve bağırsakları hedef alır. Hastalığın bulaştığı balık büyüyemez , iştahsızlaşıp kilo kaybetmeye başlarken, ilerlemiş vakalarda, lateral çizgi boyunca takip eden kafada ülserleşmiş delik halinde lezyonlar oluşur. Bu lezyonlar sümüksü bir iz bıraktığı için, genellikle bu izler kurtlarla karıştırılmaktadır. İlginç olan bu tür lezyonlarda çoğunlukla hexamita bulunmaz .Bu hastalık taşınma gibi stresli olaylar sonucunda ortaya çıkar.
Bu hastalığın daha ileri belirtileri yüksek oranda yavru ölümleri, yumurtaların açılmalarındaki düşük oranlar ve üreme performansındaki düşüklüktür. teşhis dışkıdaki ve vücut sıvılarındaki organizmaların görülmesiyle mümkündür. Tedavi için metranidazol veya dimetridazole kullanılır, ancak dimetridazole üremeyi engelleyebilir.
Discuslarda mevcut bir biçimde yaşayan başka bir kamçılıda ” Protoopalina symphysodonis”dir ki bu canlının normal bir barsak “ortak yaşayanı” veya patojen bir canlı mı olduğu net değildir. Aynı türün akrabası bir kamçılı olan “spironuelous” melek balığı için problemlere yol açtığı için iki cins aynı akvaryumda yaşadığı takdirde Discuslar için tehlikeye yol açabilir.
Ekto Parazitler
Protozoolar sayıca en önemli harici parazitlerdir. En meşhur ve kolayca teşhis edilebilen hastalık, Ichthyopthrius multifilis tarafından sebebiyet verilen Beyaz Benek hastalığıdır. Tedaviye en duyarlı olan serbest yüzme safhası parazitin en hassas olduğu safhadır .Discusun normal yaşadığı sıcaklıklarda, parazitin yaşam süresi oldukça kısadır ve uygun tedaviyle çok çabuk yok edilebilir.
Chıladonella, Trichodina ve daha az bir derecede Tetrahymena kalabalık olarak balığı huzursuz edip strese sokar ve balığı ikici derecede enfeksiyonlara karşı zayıf düşürür. Dışarıda satılan harici parazit ilaçları ve kristalize asetik asit banyoları etkili olacaktır.
Amyloodmum (Oodmum) , kadife veya toz hastalığı da denilen hastalığın nedenidir. Bu canlı değişik bir yaşam sürecine sahip olup, yalnızca bir döneminde parazitik özellik gösterir. Bir akvaryumda bulaşma safhaları öylesine çabuk gelişebilir ki yeni gelen balıklar 12 saat içerisinde ölebilir. Bu hastalığın bulaştığı balıklarda uyuşukluk, iştah kaybı, normal renklerin kaybı ve dengesiz, ani hareketler kendini gösterir.
Parazitler öncelikle solungaçları tercih ettiği için, solunum zorluğu görülecektir. Metranidazol veya quinine hidroklorid tedavide etkili olabilir. Başka bir yöntem olarak bakır bazlı tescilli ilaçlar uygulanabilir. Bakır zehirli olabileceği, için, bakır seviyelerinin dikkatle gözlenmesi gerekir. Bu mevcut test kitleriyle mümkündür.
Ichthyobodo ( Costia ) necatrix kabuklaşmış doku ve mukozaları temizleyen normal deri yaşayanı olarak bilinir. Eğer balık strese girerse, Ichthyobodo sayısı artarak, tüm bulaşmış alanlardaki deri ve solungaç dokularının etkilenmesine sebep olur. Etkilenen balıklar depresyona girer, yüzgeçleri büzülür fakat yem yemeye devam eder. Tedavi ciliate protozoalar için olduğu gibidir.
Gyrodactylus , çok sayıda olduğu _aman rahatsız edici olabilir, ciddi bir şekilde hayati tehlike oluşturması çok nadir görülen bir durumdur. Dactylogyrus , solungaç parazit kurdu , ise tamamen zıddı olarak, hem direk hem de solungaç dokularım seconder enfeksiyonlara karşı savunmasız bırakmak suretiyle solungaçlara ciddi zarar verebilirler. Yanı sıra bu canlılar yumurta bırakan cinsten oldukları için tamamen yok edilebilmeleri problem olmaktadır.
Yakın bir geçmişe kadar tedavi için masoten gibi organo fosforus bileşikler kullanılmaktaydı, ancak artan çevresel kaygılar bu tür malzemelerin tedariki ve kullanımı konusunda katı sınırlamalar getirdi. Neyse ki bu trematodlar prazıquantel ve benzinidazole bileşiklerinin bazılarına tepki vermektedir.
